«Κάναμε μαύρα μάτια να σε δούμε» λέει η λαϊκή ρήση, μόνο που στην πραγματικότητα, οι μαύροι κύκλοι δεν είναι κάτι το μεταφορικό αλλά είναι ίσως το πιο «διάσημο» σημάδι κούρασης και στρες στο πρόσωπό μας.
Που οφείλονται οι «μαύροι κύκλοι»;
Ο υπερχρωματισμός της περιοφθαλμικής περιοχής, γνωστή και ως «μαύροι κύκλοι», αποτελεί ένα πολύ συχνό αισθητικό πρόβλημα που επηρεάζει τόσο νέους όσο και τις μεγαλύτερες ηλικίες, ανεξάρτητα από τον τύπο δέρματος. Οι σκούρες αυτές περιοχές εμφανίζονται συνήθως κάτω από τα μάτια, αλλά μπορεί να επεκταθούν και στα άνω βλέφαρα, γύρω από τα φρύδια ή στα ζυγωματικά. Οι αιτίες ποικίλλουν και είναι σημαντικό να αναγνωριστούν ώστε να αντιμετωπιστούν κατάλληλα. Οι μαύροι κύκλοι συνήθως οφείλονται σε στάση του αίματος και συμφόρηση των αιμοφόρων αγγείων, η οποία μπορεί να οφείλεται σε κόπωση ή πάροδο της ηλικίας και δίνει αυτήν την μπλε ή μωβ απόχρωση 1.
Οι «μαύροι κύκλοι» μπορεί επίσης να οφείλονται σε αυξημένη παραγωγή μελανίνης από την έκθεση στον ήλιο ή γενετικούς παράγοντες, που προκαλούν καφέ αποχρωματισμό ή κι σε πάχυνση και ερεθισμό του δέρματος από συχνό τρίψιμο ή αλλεργίες, όπως σε άτομα με ατοπική δερματίτιδα 2. Σε ορισμένα άτομα, οι μαύροι κύκλοι οφείλονται και σε ανατομικούς λόγους, όπως οι βαθιές αύλακες-γραμμές μεταξύ του κάτω βλεφάρου και ζυγωματικού και οι “σακούλες” κάτω από τα μάτια. Αυτά τα ανατομικά χαρακτηριστικά μπορούν και δημιουργούν σκιές, δίνοντας την εντύπωση μαύρων κύκλων 1, 2.
Ο θεράπων γιατρός θα αναζητήσει την αιτία των μαύρων κύκλων μέσα από το ιστορικό (τρόπος ζωής-όπως η έλλειψη ύπνου, το άγχος, πολλές ώρες μπροστά σε οθόνες καθώς και συστηματικά νοσήματα) και από την κλινική εξέταση. Συγκεκριμένα, ο γιατρός σου θα εξετάσει αν όταν το δέρμα κάτω από το μάτι τεντώνεται ελαφρά, το χρώμα παραμένει. Σε αυτή την περίπτωση, οι μαύροι κύκλοι οφείλονται σε μελάγχρωση ενώ εάν προέρχονται από σκίαση, το σκούρο χρώμα συνήθως εξασθενεί 1.
Η κατανόηση της αιτίας των μαύρων κύκλων είναι το πρώτο βήμα για την επιλογή της κατάλληλης θεραπείας και τη βελτίωση της εμφάνισης της περιοχής γύρω από τα μάτια.
Γιατί η βιταμίνη Κ μπορεί να βοηθήσει στους μαύρους κύκλους; Ποιες άλλες βιταμίνες συμβάλλουν σε πιο φωτεινό και ξεκούραστο βλέμμα;
Η βιταμίνη Κ είναι μια λιποδιαλυτή βιταμίνη που έχει δείξει αποτελεσματικότητα στη θεραπεία των μαύρων κύκλων όταν εφαρμόζεται τοπικά. Η βιταμίνη K έχει χρησιμοποιηθεί ως συστατικό για τη θεραπεία δυσχρωμιών που οφείλονται σε στάση αίματος, λόγω των θετικών της επιδράσεων στην αιματική κυκλοφορία (προάγει την πήξη και αυξάνει τη ροή του αίματος) ενώ επίσης ενισχύει τα τοιχώματα των τριχοειδών αγγείων κι μειώνει την ερυθρότητα που προκαλεί η παρουσία τους στο λεπτό ιστό κάτω από τα μάτια 3, 4. Επομένως σε περίπτωση μαύρων κύκλων λόγω στάσης αίματος ή μικτού τύπου, η βιταμίνη Κ φαίνεται να αποτελεί την καλύτερη λύση.
Άλλες βιταμίνες έχουν επίσης χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία των μαύρων κύκλων. Συγκεκριμένα, η βιταμίνη C μειώνει την παραγωγή μελανίνης, έχει αντιοξειδωτική δράση και προάγει τη σύνθεση κολλαγόνου, φωτίζοντας την υπερχρωματισμένη περιοχή κάτω από τα μάτια, βελτιώνοντας την υφή του δέρματος. Η βιταμίνη B3 (νιασιναμίδη) έχει αντιφλεγμονώδη δράση, μειώνει την υπερμελάγχρωση και ενισχύει τον δερματικό φραγμό, ενώ η βιταμίνη Ε λειτουργεί ως ισχυρό αντιοξειδωτικό και προστατεύει από την υπερμελάγχρωση που προκαλείται από την υπεριώδη ακτινοβολία. Εκτός των βιταμινών, κι άλλες ουσίες έχουν χρησιμοποιηθεί όπως η τοπική χρήση της καφεΐνης, που δρα ως αγγειοσυσπαστικό, καθώς συστέλλει προσωρινά τα αιμοφόρα αγγεία, μειώνοντας την εμφάνιση των αγγειακών μαύρων κύκλων ενώ για την υπερμελάγχρωση κυρίαρχη είναι η θέση της υδροκινόνης που διακόπτει βασικά στάδια της παραγωγής μελανίνης 5.
Η κατανόηση της αιτιολογίας των μαύρων κύκλων κάτω από τα μάτια είναι κρίσιμη για στοχευμένη παρέμβαση, καθοδηγώντας τη χρήση συγκεκριμένων θεραπειών.
Ποια είναι τα άλλα συστατικά που πρέπει να περιέχει μια κρέμα ματιών που χρησιμοποιώ για μαύρους κύκλους;
Το δέρμα γύρω από τα μάτια είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο και επιρρεπές σε βλάβες από την ηλιακή ακτινοβολία και άλλους εξωγενείς παράγοντες, όπως το κάπνισμα, τη ρύπανση και το μηχανικό ερεθισμό και άρα με πολλαπλές και διαφορετικές ανάγκες. Εκτός από τους μαύρους κύκλους, οι κρέμες ματιών περιέχουν συχνά υψηλότερες συγκεντρώσεις δραστικών συστατικών, προκειμένου να στοχεύσουν ειδικά προβλήματα της περιοφθαλμικής περιοχής, όπως τα οιδήματα και τις περιοφθαλμικές ρυτίδες. Το οίδημα ή πρήξιμο κάτω από τα μάτια, μπορεί να οφείλεται στη φωτογήρανση, στη συσσώρευση υγρών, στην καθίζηση του λίπους της παρειάς (ή μάγουλο) ή την εμβύθιση της δακρυϊκής αύλακας και συνοδεύει συχνά το πρόβλημα των μαύρων κύκλων. Οι κρέμες που περιέχουν δραστικά συστατικά, όπως τα πεπτίδια συμβάλλουν στη μείωση της κατακράτησης υγρών, στη βελτίωση της ελαστικότητας του δέρματος, μειώνοντας έτσι το οίδημα. Οι κρέμες ματιών μπορεί να περιέχουν δραστικά συστατικά όπως η ρετινόλη, το υαλουρονικό οξύ και η νιασιναμίδη συμβάλλουν στην αύξηση της ελαστικότητας, στην ενίσχυση της σύνθεσης κολλαγόνου και στη μείωση του βάθους των ρυτίδων 6.
Συνδυαστικά με την κρέμα, ο ιατρός μου έχει προτείνει εφαρμογές laser ή εφαρμογές peeling. Μπορώ να τα συνδυάσω;
Φυσικά. Αλλά πάντα η θεραπεία μας εξαρτάται από το είδος της εφαρμογής. Σε περίπτωση μορφής peeling προτείνεται η παύση της χρήσης κρέμας ένα σύντομο χρονικό διάστημα όπως 2-3 ημέρες για αποφυγή ερεθισμού κι επανέναρξη όταν ο επιδερμικός φραγμός έχει επανέλθει 7. Συγκεκριμένα, για την εφαρμογή λέιζερ, όχι μόνο επιτρέπεται να χρησιμοποιηθεί αλλά έχει γίνει αποδεικτό πως η εφαρμογή κρέμας βιταμίνης Κ βελτιώνει την επαγόμενη από λέιζερ εκχύμωση ή τραυματισμό και βοηθάει σε μια ταχεία κι άρτια επανεπιθηλιοποίηση – δημιουργία υγιούς δέρματος 3, 8. Η τοπική θεραπεία με βιταμίνη Κ μπορεί να συνδυαστεί με ασφάλεια με προϊόντα με λευκαντικούς παράγοντες, εφόσον ο συνδυασμός επιλέγεται και εφαρμόζεται προσεκτικά, ανάλογα με τον τύπο των μαύρων κύκλων ή της υπερμελάγχρωσης που αντιμετωπίζεται. Σε αυτή την περίπτωση, πρέπει να αποφεύγεται ο συνδυασμός πολλαπλών δραστικών ουσιών ταυτόχρονα στην ίδια εφαρμογή, ιδιαίτερα εάν έχετε ευαίσθητο δέρμα, ενώ θα πρέπει να τονιστεί πως η χρήση αντηλιακού είναι απαραίτητη, καθώς όλοι οι λευκαντικοί παράγοντες μπορούν να κάνουν το δέρμα πιο επιρρεπές στην ηλιακή ακτινοβολία 5.
Γιατί προτείνω τη Version Vita-K κρέμα;
Επειδή περιλαμβάνει όλα τα απαραίτητα δραστικά συστατικά που συμβάλλουν αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση της περιοφθαλμικής υπερμελάγχρωσης – μαύρων κύκλων, ανεξάρτητα από την αιτιολογία της, καθώς και σε κάθε συνοδό δερματικό ζήτημα ή ανάγκη της περιοφθαλμικής περιοχής. Συγκεκριμένα περιέχει:
1)Εκχύλισμα Alfalfa (Medicago sativa Extract): Πλούσιο σε φυτική βιταμίνη Κ, η οποία βελτιώνει τη μικροκυκλοφορία, κατάλληλη για την αντιμετώπιση μαύρων κύκλων προκαλούμενη από στάση αιματικής κυκλοφορίας κι μικτού τύπου
2) Νιασιναμίδη: Ενεργό συστατικό για τη μείωση των μαύρων κύκλων, την αναστολή της μελανίνης και τη μείωση του οιδήματος. Φέρει αντιοξειδωτικές ιδιότητες ενώ βελτιώνει την ελαστικότητα του δέρματος και μειώνει την εμφάνιση των ρυτίδων 9
3) Peptide (Decapeptide‑4): Προσφέρει συσφικτική και αντιρυτιδική δράση, αυξάνοντας σύνθεση προ-κολλαγόνου και υαλουρονικού οξέος 9.
4) Unisteron Y‑50 2%: Φυτικό δραστικό συστατικό που λειτουργεί ως αντιγηραντικός παράγοντας, παράγοντας προστασίας και άμυνας του δέρματος, μειώνει ρυτίδες και λεπτές γραμμές, παρέχει σύσφιγξη και άμεση τόνωση και προσφέρει ενυδάτωση και διατήρηση της υγρασίας του δέρματος 5.
5) Βιταμίνη Ε: Αντιοξειδωτική και ενυδατική, ενισχύει την ελαστικότητα του δέρματος 5.
6) Φυσικό φίλτρο του διοξείδιο του τιτανίου. Προστατεύει από τις ακτίνες UVA/UVB κι αποτελεί γενικά αναγνωρισμένα ως ασφαλή και αποτελεσματικό (GRASE – Generally Recognized As Safe and Effective) συστατικό αντηλιακών 10.
7) Escin: Εκχύλισμα από σπόρους Aesculus hippocastanum, με αντιφλεγμονώδη δράση ενώ μειώνει την κατακράτηση υγρών και την εμφάνιση οιδημάτων 5
8) a‑Arbutin: βιοδραστική ουσία με αποδεδειγμένη λευκαντική δράση ενώ μετριάζει τις επιδράσεις της φωτογήρανσης που προκαλούνται από την UVB ακτινοβολία 11.
Αρχικά, καθάρισε απαλά το πρόσωπο, ειδικά γύρω από τα μάτια, με ένα ήπιο, μη ερεθιστικό καθαριστικό και πάρε μια μικρή ποσότητα Version Vita‑K Eye Cream (όση ένα κόκκο ρυζιού για κάθε μάτι) και άπλωσέ την γύρω από το οστικό περίγραμμα του ματιού, μακριά από τις βλεφαρίδες, με το δάχτυλο σου και ταμπονάρισε μέχρι να απορροφηθεί, χωρίς να τρίβεις την περιοχή εφαρμογής. Χρησιμοποίησε τη κρέμα δύο φορές την ημέρα, πρωί και βράδυ.
Καραμπίνης Εμμανουήλ MD, MSc, PhD
- Goldman A, Goldust M, Wollina U (2021) Periorbital Hyperpigmentation—Dark Circles under the Eyes; Treatment Suggestions and Combining Procedures. Cosmetics 8:26
- Sarkar R, Ranjan R, Garg S, Garg VK, Sonthalia S, Bansal S (2016) Periorbital Hyperpigmentation: A Comprehensive Review. J Clin Aesthet Dermatol 9:49–55
- Shah N (2002) The effects of topical vitamin K on bruising after laser treatment. J Am Acad Dermatol 47:241–244
- Hemmati A, Houshmand G, Ghorbanzadeh B, Nemati M, Behmanesh M (2014) Topical vitamin K 1 promotes repair of full thickness wound in rat. Indian J Pharmacol 46:409
- Hamie H, Yassine R, Shoukfeh R, Turk D, Huq F, Moossavi M (2024) A review of the efficacy of popular eye cream ingredients. Int J Womens Dermatol 10:e156
- Pazyar N, Houshmand G, Yaghoobi R, Hemmati A, Zeineli Z, Ghorbanzadeh B (2019) Wound healing effects of topical Vitamin K: A randomized controlled trial. Indian J Pharmacol 51:88
- Roohaninasab M, Sadeghzadeh-Bazargan A, Goodarzi A (2021) Effects of laser therapy on periorbital hyperpigmentation: a systematic review on current studies. Lasers Med Sci 36:1781–1789
- Sawant O, Khan T (2020) Management of periorbital hyperpigmentation: An overview of nature‐based agents and alternative approaches. Dermatol Ther. https://doi.org/10.1111/dth.13717
- Hamie H, Yassine R, Shoukfeh R, Turk D, Huq F, Moossavi M (2024) A review of the efficacy of popular eye cream ingredients. Int J Womens Dermatol 10:e156
- Vaudagna MV, Aiassa V, Marcotti A, Pince Beti MF, Constantín MF, Pérez MF, Zoppi A, Becerra MC, Silvero C․ MJ (2023) Titanium Dioxide Nanoparticles in sunscreens and skin photo-damage. Development, synthesis and characterization of a novel biocompatible alternative based on their in vitro and in vivo study. J Photochem Photobiol 15:100173
- Shu P, Wang Y, Zhang L (2024) The Effect of α-Arbutin on UVB-Induced Damage and Its Underlying Mechanism. Molecules 29:1921
